Zespół dworski znajdujący się w zachodniej części wsi Borów Wielki, niedaleko wyjaz­du na drogę Kożuchów – Szprotawa, określany był niemiecką nazwą Ober u. Mittel Gros­senbohrau. Zespół tworzy rozproszony układ, w którego skład wchodzą: duży park krajo­brazowy ze stawami i dworem, szpalery starodrzewu oraz cztery obejścia znajdujące się po obu stronach szosy, przebiegającej przez Borów. Dwór skierowany jest fasadą na północ. Od wschodu i południa otoczony jest parkiem. Po stronie zachodniej znajdują się dwa sta­wy oraz ścieżka prowadząca do największego z obejść gospodarczych, założonego w latach 1841-1845. Na skraju parku, przy szosie, usytuowany jest piętrowy budynek mieszkalny, postawiony dla służby w 1846 roku. Obecnie zabudowania gospodarcze są w posiadaniu różnych właścicieli.

Od XIV wieku do 1716 roku majątek należał do rodu von Unruh. W 2. poł. XVI wie­ku majątkiem władał Joachim Abraham Unruh, któremu można przypisać budowę pierw­szego założenia dworskiego. W 1713 roku dolną część wsi, a następnie w 1716 górną, ku­puje J.F. Kager von Globen. W 2 poł. XVIII wieku Borów Wielki należy do rodziny von Haugwitz. W 1804 roku Casper von Haugwitz sprzedaje wieś Christianowi Friedricho­wi Neumannowi, właścicielowi Wiechlic i Dziwiszowej. Do roku 1945 posiadłość należy do rodziny von Neumann. W latach 1833-1846 właścicielem był Konstantin Neumann, który wzniósł większość zabudowy gospodarczej. Jeden z jego potomków, Friedrich He­inrich przeprowadził rozbudowę barokowego dworu. W rękach tej rodziny obiekt pozo­stał do 1945 roku.

W piwnicach frontowego traktu barokowego dworu zachowały się mury obwodowe wcze­śniejszego założenia. Jednotraktowy, najprawdopodobniej obronny budynek powstał w XVI wieku. Barokowy dwór wzniesiono na początku XVIII wieku na planie prostoką­ta. W 1890 zakończona została jego przebudowa, o czym świadczy data umieszczona na kartuszu herbowym. Do elewacji zachodniej przystawiono wówczas dwukondygnacyjny aneks. Dobudowano także dwie loggie, przy fasadzie i elewacji wschodniej oraz przekształ­cono wnętrze, wydzielając nową klatkę schodową.

Do budowy barokowego założenia wykorzystano jedynie piwnice starszej siedziby. Wznie­siono nad nimi frontowy trakt, dodając drugi, nieco węższy, z tyłu. Dwór posiadał dwie kondygnacje, kryty był mansardowym dachem z oknami typu wole oko w dwóch pozio­mach. Fasada i elewacja tylna były dziewięcioosiowe, boczne czteroosiowe. Elewacje były gładko opracowane, posiadały jedynie wydatne kamienne parapety pod oknami. Wejście główne znajdowało się na osi fasady.

XIX-wieczna przebudowa znacznie powiększyła dwór. Do jego zachodniej elewacji dobu­dowano dwukondygnacyjny obiekt, z mansardowym dachem. Półtoratraktowy aneks połą­czony przejściami z obiektem głównym posiada także niezależne wejście od strony zachod­niej. Środkowa partia elewacji podkreślona została pseudoryzalitem, w którym umieszczo­ne są dwa z czterech znajdujących się z tej strony otworów okiennych. Osie wszystkich ele­wacji dobudówki podkreślone zostały lizenami. Podziały poziome stanowi zaznaczona par­tia cokołowa, płaska, wykonana w tynku opaska międzykondygnacyjna oraz opaska znaj­dująca się pod gzymsem wieńczącym.

W dolnej kondygnacji fasady dworu, od narożnika XIX-wiecznej dobudówki do wejścia głównego biegnie taras, przykryty niegdyś jednospadowym daszkiem wspartym na kolum­nach o zdobionych rozetkami kapitelach. Taras ogrodzony był balustradą z kamiennymi tralkami. Pierwotnie nad głównym wejściem znajdował się balkon, zdemontowany pod­czas powojennej przebudowy.

Do wschodniej elewacji dostawiono loggię. Jej naroża, wystające poza szerokość elewa­cji, uformowane zostały w kształcie altan na planie koła, krytych daszkami namiotowymi. Szersza, środkowa część stanowiła podstawę znajdującego się niegdyś nad nią tarasu. Taras połączony jest z altankami zadaszoną loggią. Kolumny podtrzymujące taras i daszki posia­dały kapitele zdobione rozetkami. Niegdyś do loggi, od strony parku prowadziło wejście poprzedzone schodami. Wschodnia loggia stanowiła element nadający masywnej budowli lekkości. W loggii, pomiędzy otworem drzwiowym a okiennym wmurowana jest podwój­na tablica herbowa rodziny von Neumann i von Österroth z datą „1890” i monogramami „A v N” i „K v O” (Adalbert von Neumann oraz jego żona Katharina von Österroth). Z te­go samego czasu pochodzi, wmurowane we wschodnią ścianę dobudówki, tondo z płasko­rzeźbą przedstawiającą Chrystusa z dziećmi. Zarówno loggia, jak i taras w fasadzie dworu są obecnie zdewastowane.

Po II wojnie światowej dwór był w posiadaniu PGR. W 1962 roku dokonano jego adapta­cji na magazyn zbożowy. Przede wszystkim przebudowie uległo wnętrze, ale także i bryła: usunięto balkon nad wejściem głównym, schody loggi wschodniej, wyloty kominowe, czę­ściowo zamurowano otwory okienne. Przebudowa wnętrza polegała przede wszystkim na wzmocnieniu stropów. W 1979 roku przeprowadzono remont zachodniego, mieszkalnego aneksu z częściową zmianą jego pierwotnego układu.

Po 1992 roku dwór został przejęty przez Agencję Nieruchomości Rolnych Skarbu Pań­stwa, która sprzedała go prywatnej firmie w 2002 roku. Obecny właściciel zabezpieczył otwory wejściowe i okienne, jednakże w obiekcie nie są prowadzone żadne prace remon­towe i nieużytkowany dwór popada w ruinę.

(moose za lwkz.pl )