Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Kościół Rektoralny św. Alberta Chmielowskiego, ul. Staromiejska, Głogów
Keco: Witam. Można podmienić. Źródło: aukcje internetowe.
Nielubia
McAron: Podmiana na lepszy skan.
Nielubia
McAron: Podmiana na lepszy skan.
Park nad Fosą, ul. Daszyńskiego Ignacego, Głogów
Keco: Można podmienić na wyraźniejsze. Źródło: aukcje internetowe, obieg pocztowy 1905 rok .
Kościół Matki Bożej Różańcowej, Sobczyce
Mata: Jak to jest z obrazem z ołtarza pt. "Śmierć św. Józefa", wedle opisu miałby pochodzić z XVII w., a według uznanego źródła powstał w 1901 r. dla kaplicy w kościele Bożego Ciała w Głogowie i był autorstwa prof. Donadiniego. Gdyby ktoś zamieścił jego zdjęcie, można by coś dokładniej powiedzieć o datowaniu.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Rob G.
McAron
krzych[k]
Tony
Paulus,
krzych[k]
Ireneusz1966
Ireneusz1966
Alistair
MacGyver_74
Hellrid
Rob G.
atom
Rob G.
Alistair
atom
atom
atom
atom
atom
atom

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
EWANGELICKI KOŚCIÓŁ "ŁÓDŹ CHRYSTUSA"
Autor: McAron°, Data dodania: 2009-04-09 19:58:06, Aktualizacja: 2009-04-09 19:58:06, Odsłon: 2288

fragment książki Juliusa Blaschke pt. "Historia miasta Głogowa i Ziemi Głogowskiej"
Poświęcony 14.02.1773 roku.
W II niedzielę adwentu 1752 roku, obchodziła gmina luterańska przy wielkim nacisku ludności 100-letni jubileusz swego kościoła pokoju poprzez kazania, uroczystości szkolne, wykonanie kantat i hymnów. Lecz już po dwóch i pół roku "Strzecha Boża" podczas groźnego pożaru miasta została całkowicie zniszczona 13.05.1758. Nabożeństwa przeniesiono najpierw do urządzonej budy z desek na pogorzelisku a później przeniesiono do domu trębacza. Budowa nowego kościoła przeciągała się głównie wskutek trudnej do rozwiązania sprawy z placem. Początkowo miano zamiar wybudować kościół znowu na dawnym placu budowlanym przed Bramą Pruską, lecz komendant odmówił zatwierdzenia tego planu. Wysunął propozycję placu przed dworem Tschammerów lub również wypaloną farą, gdyż katolicy bez tego mieli jeszcze trzy kościoły na wyspie. Mimo, że komora zgodziła się na ostatni plan, zdawało się, że z wyższego miejsca nie zgodzono się na to i tak sprawa odroczona została aż do pokoju.
Przyjazny widok na przyszłość otworzył się przed gminą, gdy jej król przekazał zaraz po zakończeniu 7-letniej wojny 6275 talarów na wybudowanie nowego obszernego kościoła wewnątrz miasta, przyrzekł oddać na ten cel przedstawicielom kościoła przy swojej obecności część ogrodu zamkowego.
Na jego polecenie doręczył natychmiast komendant plan, na którym Fryderyk własnoręcznie narysował szereg zmian. Ta cenna pamiątka po wielkim królu znajduje się w aktach kościelnych /1912/. Aby wykonać wygodne połączenie z mającymi być wybudowanymi, plebanią i szkołą miały być w koniecznym wypadku rozebrane 8 walących się domów i żydowskie jatki z czym jednak król się nie zgodził. Wzięty pod uwagę plac kościelny miał tylko jedyne dojście przez dziedziniec klasztoru dominikanów, wyrazili przełożeni kościoła swoje uwagi przeciw wyborowi miejsca. W swoim kłopocie wysłali delegację do króla do Poczdamu, która 11.10.1763 roku, otrzymała dosyć nie łaskawie brzmiącą odpowiedź, że jeżeli plac określony przez Jego majestat im się nie podoba można postawić kościół na dowolnym miejscu, lecz Majestat nie będzie się do budowy dalej mieszał. Zwrócono uwagę na dwór Tschammerów należący do hrabiny Kotulińskiej, lecz i na tej drodze napotkano na trudności. W końcu zgodzono się na miejski plac budowlany i dziedziniec masztalarni na południowo zachodnim krańcu miasta do którego miały być dokupione jeszcze pięć przytykających pogorzelisk. Gdy magistrat i królewska komora dały na to swoje zezwolenie, odbyło się 29.08.1764 uroczyste położenie kamienia węgielnego w obecności ministra państwa hrabiego von Redern.
Na gruzach starej "Strzechy Bożej" założono drewnianą kaplicę pogrzebową, która spłonęła w 1806 roku i dopiero w 1819-1820 została odbudowana.
Mimo, że król dał bezpłatnie na budowę fundamentów kościoła cegłę ze starej baszty /na murach/ a zbiórka dała 4500 talarów, budowa utknęła w latach 1768-69 i dopiero mogła być prowadzona, gdy Fryderyk znowu dał 7000 talarów z zajętego majątku barona Warkotscha i później znowu dał 10000 talarów. Prawie połowę całej sumy budowy, która wyznaczona na 60000 talarów gmina zawdzięcza królewskiej łasce. Gdy w 1771 budowa była prawie ukończona dnia 08.10.1771 zawaliło się sklepienie zabijając dwóch murarzy i jednego podręcznego. Dopiero 14.02.1773 był nowy kościół uroczyście poświęcony i tak jak pierwszy - 130 lat przedtem wybudowany w mieście ewangelicki kościół „Łódź Chrystusowa”. Kościół jest /1912/ około 50 metrów długi, 25 metrów szeroki, organy wykończono dopiero w 1775 roku. Budował je wrocławski organmistrz Engler i kosztowały 3420 talarów. W sposób godny uwagi jak pisze Anders w swojej "Geschichte der evangelischen Kirshen Schlesiens", umieszczono nad głównym wejściem nowego kościoła pruskiego orła, nawet wdzięczność i część tak dalece dopuściła, że zamiast krzyża umieszczono na obu ostrzach wież inicjały wielkiego króla. Później krzyż otrzymał należne mu miejsce. Lutsch określa wybudowany kościół według planów Langhausa, budowniczego Bramy Brandenburskiej w Berlinie jako nieforemną budowlę salową z sufitem z desek. Jest 9 osi długi i 5 osi szeroki. Trzy środkowe są ujęte ściśle, na każdej stronie końcowe osie natomiast odpowiadają na narożniku północno zachodnim i południowo zachodnim parze wież i są z tymi wyniesione symetrycznie także na narożnikach wschodnich. Mimo, że powszechny kształt budowy wypadł mało podpadający, nie jest pozbawiony całkiem wdzięku, przecież odnośnie niektórych form pojedynczych /swoistych/ jak z zaprawy wymodelowanych wystających kartuszy rokoko nad portalem i wypukły żygacz na stronie zachodniej. Napis ponad głównym wejściem brzmi: "Aedem Hanece sanctissimae religieni evangelicae consecratan Friderici Magni,Borusserum regis,ducis Silesiae, Munificentia regalis PIa civitate pro viribus apitulante Fundavit, erexit et, Gloria Deo, Principi salus". "Ten budynek poświęcony najświętszej ewangelickiej religii, założył, prowadził i ukończył szczęśliwie w 1772 Fryderyk Wielki, król pruski i książę śląski królewską życzliwością, przy czym pobożne mieszczaństwo według sił dawało pomoc. Cześć Bogu, sława księciu".
Pierwotnie miano zamiar budowy tylko jednej wieży, lecz później wybudowano jednak dwie wieże. Były one wyższe niż obecne wieże /1912/ i nosiły, jak przedstawiano na rycinie tytułowej starego głogowskiego śpiewnika z 1790, każda potężna kopuła z ostrzem. Ich ciężka forma dała powód, aby w latach 1796 i 1797 znowu znieść górne części wież i dać im smukły kształt. Od tego czasu każda z tych wież ma wysokość około 44 metrów. Lutsch mniema, że wyglądają one w swej górnej budowie z silnym rozmachem wzniesione piramidy są podobne do kamieni milowych przy szosie. On domyśla się, że wybudowana wieża poznańskiej katedry według Solariego z Warszawy mogła dać wzór dla Głogowa, lecz tu one jednak w proporcjach daleko szczęśliwiej wypadły. Zaraz po ukończeniu budowy otrzymały wieże trzy nowe dzwony. Największy wisi w południowej wieży i waży 24 ctr, oba natomiast drugie w północnej wieży umieszczone ważą 15 i 8 ctr. Napis na małym dzwonie odnosi się do pożaru miasta z 1758 roku i brzmi: "Po moim upadku nastąpił piękny byt, niechaj to wskazuje - Chryste na Ciebie - przy każdym dźwięku dzwonów - MDCCXCVII". Rozległa parafia ewangelicka w Głogowie została od 1741 roku przez założenie licznych domów modlitwy w okolicy poważnie ograniczona przez co kościół pokoju był bardzo obciążony. Z uwagi na katolickie kościoły parafialne, najpierw określenia jako kościół im nie dano. W księstwie głogowskim i żagańskim, łącznie ze Świebodzinem założono 44 ewangelickie gminy z których 13 było w powiecie głogowskim. O tych ostatnich są następujące dane.
W Żukowicach nabożeństwa od 1742 do wykończenia nowego kościoła w 1748 odbywały się w stodole. Tak samo było w Jakubowie, gdzie nabożeństwa od 14.02.1741 przez pierwszego pastora Koenog aż do ukończenia budowy nowego kościoła 25.12.1753 odbywały się w stodole. Grębocice zostały odkupione przez Fryderyka II od właściciela von Less, który równocześnie był dyrektorem akademii rycerskiej w Legnicy. Nabożeństwa odbywały się w szkole jazdy aż do pierwszej niedzieli adwentu w 1754, kiedy poświęcono nowo wybudowany kościół. Jako pierwszy kaznodzieja został wysłany przez arcyksięcia Leopolda Dessau, ordynowany 24.02.1741 w Ruszowicach kandydat - Chrystian Skebel. Dalków własność barona Jana Glaubitz, został po udzielonej w 1742 roku koncesji zaopatrzony przez pastora Zobella z Głogowa, który do poświęcenia nowego kościoła w 1745 odprawiał nabożeństwa w pałacu w Dalkowie. Połączenie z Głogowem, gdy pastor już 1743 został sprowadzony do Dalkowa trwało do 1761, w którym to roku gmina otrzymała pierwszego własnego pastora - Jana Gottlieba Bluemal’a. Gaworzyce otrzymały 24.01.1741 koncesję i pierwszym pastorem był Wilhelm Thiele z ............. /Trebbin/. Początkowo nabożeństwa odbywały się w mieszkaniu sołtysa Matzkego, następnie w stodole w jego zagrodzie, dopóki nowy dom modlitwy w szóstą niedzielę po Trójcy świętej, w 1743 roku nie był poświęcony. Także Mirosław otrzymał już 23.01.1741 kaznodzieję Jana Gottlieba Pitzchky. Nabożeństwa odbywały się aż do ukończenia domu modlitwy w 1747 w stodole. W Małej Czernej od czasu udzielonej w 1742 roku koncesji ewangelickie nabożeństwa odbywały się przez duchownych głogowskich, w pałacu barona Jerzego Abrahama Stescha, dopóki w 1756 rektor Beling z Głogowa nie został powołany jako pierwszy pastor a w 1758 wybudowano nowy kościół. W Sieroszowicach odprawia nabożeństwa od 1741 pierwszy pastor Lieske w stodole dopóki w 1786 roku nie wybudowano nowego kościoła. Radwanice /Wiesin/ tworzyły pod katolickim właścicielem ziemskim habią Nostitz od 1742 roku z Bukowcem połączone parafie, w 1742 roku koncesji nabożeństwa ewangelickiego w ratuszu dopóki w Zielone Świątki 1747 roku nie wzięto do użytku nowego domu modlitwy. Białołęka od 1654 trzymała się Szlichtyngowy a od 1741 Grębocic, dopóki nie oddano w 1756 zamkniętego kościoła i ustanowiono własnego duchownego pastora Steulmanna.
Poświęcenie domu Bożego w Białołęce opisała poetka Luiza Karsch. Niezupełnie historyczny utwór drukowany był u Gottfryda Hoehne w Bytomiu Odrzańskim i miał następujący tytuł: "Przy uroczystym poświęceniu wybudowanego dawniej dla gminy reformowanej teraz jednak gdy długo stał pusty oddany ewangelicko luterański nowo odbudowany dom modlitwy w Białołęce, który 30.05.1756 w niedzielę Exaudi w obecności wielkiego zgromadzenia ze świętym zadowoleniem się odbyło - śpiewała odę Anna Luiza Karsch z domu Duerbach". Jeden egzemplarz tego druku znajduje się w aktach /1912/ parafialnych w Białołęce. Krzepielów powołał po otrzymaniu w 1742 koncesji Jana Dawida Tschoernera na pastora, który do wybudowania domu modlitwy w 1754 odbywał kazania w stodole majątku. Stare Strącze otrzymały na prośbę właściciela Wolfganga Bernarda von Klyx zezwolenie na odbywanie nabożeństwa dnia 25.12.1741. Pierwszy pastor Adam Erdmann z Kożuchowa odbywał kazania w młynie konnym majątku zamienionym na dom modlitwy pierwszy raz w niedzielę Rogate 10.08.1742. Nowy kościół poświęcono 13.10.1776. Widoki wszystkich kościołów w interesującym dziele - „Perspektivische Verstellung der von Gr. Koenigl, Maj, von Preussen dem Lande Schlesien allergnaedigst konzedierten Bethauser” 1748. W bibliotece kościelnej w ............... /Buchwald/ pod Krzyżatką /Jelenia Góra/ liczne widoki są także w "Topographie" Wernherr’a. Niektóre katolickie kościoły w okręgu głogowskim jak w Nielubi i w ................ /Hertwogswaldau/, które przez ministra Schlabrendorfa były zamknięte, musiały być zwrócone katolikom na rozkaz Fryderyka II.

- Bl. 399-404 itd Bl. 404

fragment książki Juliusa Blaschke z 1912 roku pt. "Historia miasta Głogowa i Ziemi Głogowskiej"

/ / / / / /