Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




Kościół Rektoralny św. Alberta Chmielowskiego, ul. Staromiejska, Głogów
Keco: Witam. Można podmienić. Źródło: aukcje internetowe.
Nielubia
McAron: Podmiana na lepszy skan.
Nielubia
McAron: Podmiana na lepszy skan.
Park nad Fosą, ul. Daszyńskiego Ignacego, Głogów
Keco: Można podmienić na wyraźniejsze. Źródło: aukcje internetowe, obieg pocztowy 1905 rok .
Kościół Matki Bożej Różańcowej, Sobczyce
Mata: Jak to jest z obrazem z ołtarza pt. "Śmierć św. Józefa", wedle opisu miałby pochodzić z XVII w., a według uznanego źródła powstał w 1901 r. dla kaplicy w kościele Bożego Ciała w Głogowie i był autorstwa prof. Donadiniego. Gdyby ktoś zamieścił jego zdjęcie, można by coś dokładniej powiedzieć o datowaniu.
Restauracja Leśna (nieistnieje), Głogówko
Popski: Na aukcji - obieg 1903 r.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

MacGyver_74
dariuszfaranciszek
foto-baron
Rob G.
Tony
Rob G.
Rob G.
McAron
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
prysman
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
MacGyver_74
Jan R
Danuta B.

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
ROZBUDOWA FORTYFIKACJI
Autor: McAron°, Data dodania: 2009-03-23 18:34:56, Aktualizacja: 2009-03-23 18:34:56, Odsłon: 2340

fragment książki Juliusa Blaschke pt. "Historia miasta Głogowa i Ziemi Głogowskiej"

Z godną podziwu szybkością przystąpił Fryderyk Wielki po zajęciu Śląska do dzieła, aby kraj ochronić przez silne twierdze. Leopold Dessau wydał już w dniu zdobycia Głogowa pierwsze rozkazy do naprawy fortyfikacji, których słabe miejsca pokazały mu najlepiej udane przedarcie się. Nim książę dziedziczny opuścił Głogów, zażądał 12 marca 1741 od stanów księstwa potrzebnych do budowy twierdzy 20000 palisad, 50 silnych dębów na kozły /bloki/, wszystkie potrzebne faszyny i pale na pikiety dostarczyć i dowieść do Głogowa oraz natychmiast dostarczyć 300 ludzi do budowy szańców. Także nowy komendant pułkownik von Schwerin był nieustannie zajęty, aby ubezpieczyć twierdzę przeciw szturmowi.
Duszą wszystkich robót fortyfikacyjnych był królewski budowniczy wojenny Walrave, nauczyciel Fryderyka Wielkiego w budownictwie fortyfikacyjnym. Nowe budowy i przebudowy śląskich twierdz były przeprowadzone w kierunku przez niego wyznaczonym. Do fachowej zdolności Walrave doszedł tu zmysł dowództwa wielkiego króla. Przebieg pierwszej śląskiej wojny wykazał, że same mało przygotowane i najczęściej także tylko źle bronione śląskie twierdze – taki, jeżeli nie tylko ważny, to tylko zawsze dawały opór zajmujący dużo czasu. Ponieważ więc król po obsadzeniu Śląska chciał się pierwotnie ograniczyć na obronę zdobyczy, postanowił ich strategiczną pozycję oprzeć na umocnieniu kraju, która gwarantowała posiadanie odcinka Odry. Głogów, Wrocław i Brzeg miały być ulepszone i podjąć ochronę dolnej i średniej części odcinka. Górna część miała być zabezpieczona przez nową twierdzę Koźle. Ulepszenie Głogowa zlecił król najpierw Walrave mimo iż od 1747 tu sam twórczo wkroczył. Budowy fortyfikacji Fryderyka Wielkiego otworzyły nową epokę w sztuce fortyfikacyjnej. Swoim budowom nie nadawał w zasadzie żadnego określonego systemu, lecz kierował się przy tym w każdym poszczególnym wypadku strategicznym uwarunkowaniem i czysto taktyczną celowością. W swoim militarnym testamencie /1768/ wyjaśnił: „Mój system opiera obronę fortyfikacji na krytych i głębokich rowach i znajduję wszystkie możliwe starania, aby uczynić niemożliwym przedarcie się”.
Skoro opalisadowanie twierdzy głogowskiej było zakończone, rozpoczęły się od marca 1742 niezbędne do wzmocnienia twierdzy budowle i równocześnie rozszerzenie zewnętrznych fortyfikacji, do czego musiano kupić szereg posesji i terenów. Najpierw zaopatrzono bastion zamkowy, międzywale zamkowe i dominikańskie oraz zewnętrzne umocnienia przy Bramie Brzostowskiej masywną skarpą /spadkiem/, a tę ostatnią także murami rewersowymi /na tylnych ścianach przykopów/. W roku 1742 założono u stóp bardzo krótkiego stoku wałów przedszańce przed bastionami. Te zostały przedłużone w 1747 i połączone z masywnie pokrytymi trawersami /gankami poprzecznymi/. Po drugiej śląskiej wojnie wybudowano na okopach „Gwiazdy” magazyn prowiantowy, który otoczono umocnieniem ziemnym i którego stoki pokryto masywnie w 1747 - 49. Gdy ukończono magazyn, wybudowano we wnętrzu pod gankiem wału sklepioną okrągłą kazamatę na około 200 ludzi załogi wojennej i połączono ją z masywną strażnicą.
Zagrożone przez powódź umocnienia od strony Odry próbowano zabezpieczyć w 1750 przez przednie grzęzidła z faszyny. W następnych obu latach założono zamurowane miny i wybudowano sklepienie magazynu prochu na 1320 cetnarów. Na wschód od kolegium jezuitów wybudowano obszerny, 2-piętrowy magazyn prowiantowy nr 2, mogący pomieścić 954 ............. /Wispel/ około 12584 hl zboża. W 1754 po stronie szańca na wyspie blisko zlewu obu ramion Odry /zach/ wybudowano redutę wodną, w której wnętrzu urządzono także kazamatę kolistą z wartownią dla załogi wojennej oraz magazyn prochu. Przed okopem na wyspie wzniesiono suchy rów w 1754-56 zniesiono część „wzgórza szubienicy” a ziemię zużyto na podwyższenie przedpiersi bastionów po zachodniej i południowej stronie twierdzy. Od głównej części tamy do holowania wybudowano tamy z faszyną, łączącą wybrzeże tamtejszej łąki na wyspie i założono kanał odpływowy pod bastionem Ferdynanda.
Równie pilnie po pokoju w Hubertsburg prowadzono doprowadzenie do użytkowania naprawy i uzupełnienia w twierdzy. W 1765 - 67 wybudowano 3-piętrowy magazyn prowiantowy nr 1 przy Bramie Wrocławskiej i zamieniono przedtem do zamku należącą szkołę jazdy konnej na magazyn. W 1770 na dawnym placu miejskim drzewnym na wyspie, który rok przedtem przełożony był na grunty nowego folwarku przy strzelnicy, wybudowano wozownię artylerii a w 1778 szopy na działa /od 1836 wozownie pontonów/. Aby ulżyć ciężarowi kwaterunku przez mieszczan - wybudowano w 1774 niedaleko bastionu Krzyża pierwsze 3 - piętrowe koszary /obecnie – 1912 - koszary franciszkańskie/. Od kwietnia do października 1775 nieprzerwanie 1500 robotników i 25 4 -konnych fur było zatrudnionych przy budowie twierdzy. Aby dostarczyć dostateczny materiał ceglany założono na pastwisku dominium pod Małym Grodźcem cegielnię /równaną z drewnianych form/. Od 1775 - 1776 wewnętrzny stok głównego rowu umocnienia miasta dla zabezpieczenia przeciw przekroczeniu wału zaopatrzono murem wysokości 6-7 metrów i doprowadzono do mostu przed Bramą Wrocławską. Równocześnie wbudowano we wcięcie każdego zewnętrznego okopu /tarczy wałowej/ magazyn prochu i wartownię. Prowadzono dalej splanowanie pagórka szubienicy a właściciele 96 morgów otrzymali odszkodowanie.
Gdy od 1776 - 1777 założono przy moście serbowskim redutę i musiano zerwać poza znajdującym się tam domem akcyzowym jeszcze 6 tam położonych małych domów. W tym samym czasie wybudowano obie kazamaty mieszkalne przy Bramie Pruskiej pod gankiem wałowym międzywala u dominikanów - Lwów i Sebastiana z otworem bramowym i założono w gardle szańca „Gwiazdy” most zwodzony.
Ostatni okres umocnień fryderykowskich rozpoczął się z rokiem 1781. Do rozszerzeni fortyfikacji na południe i na zachód włączono różne tereny: młynarza Fiedlera, miejskiego folwarku w Ruszowicach i nowego folwarku, miejskiego placu drzewa i kilku chłopów z Brzostowa. Zniesiono część na prawym brzegu ruszowickiego strumienia młyńskiego położonych wzniesień. Drogę prowadzącą od Bramy Wrocławskiej do Bramy Pruskiej i stąd do strzelnicy przełożono i obsadzono drzewami. Aby także szańce „Gwiazdy” zaopatrzyć w obronę rowami, założono w 1783 dwie groble przeciwpowodziowe, aby odciągnąć przepływający obok strumień - Ruszowice na długości 20 kroków w górę. W reszcie wybudowano w 1784 przed Bramą Pruską dwa magazyny prochu: jeden tuż przy ulicy Strzeleckiej, drugi więcej dalej przy drodze do Bytomia Odrzańskiego, na gruncie miejskim.
Że Fryderyk Wielki dobrze poznał braki fortyfikacji głogowskiej wykazał w liście z 1 marca 1781 r. Sumarycznie rozkazał przedłożyć sobie plan, jak można przez nowe urządzenia obronnych fortyfikacji podziemnych ulepszyć fortyfikacje. Jako najważniejsze braki w tym wymienił:
1/ że linia widzenia baszt /ostrogów/ przylegają do śródwałów i międzywałów,
2/ że zewnętrzna linia frontu ma za małą rozpiętość /rozległość/,
3/ że półlunety /przekopy/ i obrony /odpory/ baszt /ostrogów/ tak dokładnie między sobą były połączone, że usunięcie jednego z tych urządzeń musiałoby pociągnąć za sobą upadek obu bocznych urządzeń,
4/ że cała masa fortyfikacji zamykająca najbliżej miejscowość nie panuje nad wolnym dookoła polem,
5/ że kryta droga bez pokrycia ziemi /wypełnienia/ nie gwarantuje żadnych łatwych wyjść i nie może być skutecznie broniona, gdyż nie ma żadnego poprzecznego ganku, aby zapewnić osłonę oblężonym przeciw rykoszetom /odbitym strzałom/, przeciw którym palisada nie osłania.
Po śmierci Fryderyka budowle twierdzy aż do oblężenia Głogowa w listopadzie 1806 ograniczały się głównie do corocznych napraw. Ponieważ także w XIX wieku niezależnie od przesunięcia fortyfikacji na wschodzie, nie wiele zmieniło się przy wprowadzonych przez wielkiego króla nowych umocnieniach Głogowa, można jeszcze dziś /1912/ istniejące urządzenia twierdzy w zasadzie określić jako dzieło Fryderyka Wielkiego.

Literatura:
• Bl. - 374-379.
• Minsberg - II 269,271-272,274-275.
• Berndt - II 151,153-154,158-159.
• Beyer - Militaer und Fortifokationsgeschichte der Festung Glogau von der fruehesten Zeit bis zum Jahre 1863 /niewydrukowane/ do roku 1912.
• Reule aux - Die geschichtigungswesen - 1912.

fragment książki Juliusa Blaschke z 1912 roku pt. "Historia miasta Głogowa i Ziemi Głogowskiej"

/ / / /